Bebeğinizin doğumundan sonraki ilk 28 günlük sürece yenidoğan dönemi denir. Yenidoğan sarılığı; zamanında doğan bebeklerin %60’ında, erken doğan bebeklerin ise %80’inde görülmektedir. Yenidoğan bebeklerde görülen sarılıkların bir çoğu fizyolojik sarılık olarak adlandırılabilir. Belirli bir tehlike sınırını aşmayan ve iki hafta içerisinde kendiliinden geçecek olan sarılıktır.
Yenidoğan sarılığı sık görülen bir durumdur. Yenidoğan sarılığı bebeğin kanında çok miktarda bilirubin birikmesi sebebiyle göz aklarının ve cildinin sararması şeklinde oluşan bir hastalıktır. Bilirubin kırmızı kan hücrelerinin yıkımı sırasında hemoglobin moleküllerinin parçalanmasıyla oluşur. Karaciğere gelir ve safra olarak bağırsaklar ve idrar yoluyla dışa verilir. Bebeğin kanında karaciğerin safra olarak atabileceğinden daha fazla bilirubinmeydana gelmişse yenidoğan sarılığı oluşur.
Doğumdan önce bebeğin bilirubini annenin karaciğerini temizler. Bebeğin karaciğeri bilirubini temizleyecek kapasiteye doğumdan bir kaç gün sonra ulaşacaktır. Bu sebeple karaciğer tarafından yeterince atılamadan bilirubin artarak sarılığa sebep olmaktadır.
Yenidoğan sarılığının erken tespiti ve takip edilmesi çok önemlidir. sarılık çoğunlukla kendiliğinden geçse de bazen bilirubin yüksek seviyeye ulaşarak beyin hasarına sebebiyet verebilir. Bu nedenle sarılığı başlamış yenidoğanın öncelikle ilk 1 hafta 10 gün içerisinde doktor takipleri çok önemlidir. Yenidoğan sarılığının bir çok nedeni vardır. Bu sarılık sadece doğum sebebiyle olağan şekilde oluştuğu gibi bazende altında yatan farklı nedenlerden dolayı oluşabilir. Bunlara örnek verecek olursak;
- Yenidoğan bebeklerdeki alyuvarların aşırı şekilde parçalanması
- Bebeğin karaciğerinin, kanında oluşan aşırı miktardaki bilirubin oluşumunu işleyecek kapasiteye sahip olmaması
- Enzim defektleri
- Bazı ilaçların yüksek doz uygulaması
- Bilirubinin vücutta salınımı ve atılımını engelleyen doğumsal hastalıklar
- Kalıtsal hastalıklar
- Hepatit
- Bebeğin anne karnında geçirdiği hastalıklar
- Safra yollarını tıkayan hastalıklar
- Diyabetik anne çocuğu
- Annedeki diyabet
- Anne sütüne bağlı sarılık
- Bebeğin doğum sonrası çok kilo kaybı yaşaması
Sarılık Belirtileri
Çoğunlukla doğumdan sonraki 2. ve 3. günlerde görülmeye başlar. Bir bebek yenidoğan sarılığı geçiriyorsa bebeğin cildindeki sararma ilk olarak yüzünde sonra boyun ve karın bölgesine son olarak bacaklara yayılır. Genellikle göz akları da sararmaktadır.
Bebeğinizi iyi gözlemlemek gerekir. Koyu tenli çocuklarda sarılık belirtileri görmek zorlaşabilir. Emin olmak için bebeğinizin alnına yavaşça parmağınızla bastırın. Çektiğiniz bölgedeki sarılık belirtisini daha kolay görürsünüz.
Sarılık Değerleri
- 5-8 mg/dl değerleri arası baş-boyun sararmaktadır.
- 8-10 mg/dl değerleri arası gövdenin üst bölümü sararır
- 10-13 mg/dl değerleri arası gövdenin alt bölümü sararır
- 13-16 mg/dl değerleri arası kol ve bacaklar sararır
- 20 mg/dl değerlerinde ise eller ve ayaklar sararmaktadır
Tedavi Yöntemleri
Yenidoğan sarılığının en endişe verici yanı bilirubinin beyin ve sinir dokusunda yol açtığı kalıcı hasarlardır. Bu hasarların engellenmesi amacıyla bilirubin değeri belli bir seviyenin üzerine çıkıyorsa ışık tedavisi yani ” fototerapi” uygulanır. Bu tedavinin yeterli olmadığı çok daha ağır sarılık durumlarında kan değişimi yoluyla vücuttan atılır. Bilirubin seviyesi riskli seviyenin altındaki bebekler de doktor kontrolünde takip edilmelidir.
Ne zaman doktora başvurmalıyım?
Yenidoğan sarılığı bebeğinizde ilk 24 saatte başladıysa
Sarılık koyu bir renk alıyor ve yayılıyorsa
37.8 derece üzerinde ateş varsa
Bebeğiniz iyi beslenmiyorsa
Normalin üstünde uyuyorsa doktora başvurmalısınız
Yenidoğan sarılığı 10 günü geçtikten sonra kan beyin bariyeri kapanarak bilirubin’in, kandan beyne geçmesinin engellendiği kabul edilmektedir.
Genellikle 15 günün sonunda da ciddi anlamda kaybolmaya başlayacaktır.
Bebeğinizin sarılığı için en güzel tedavi onu emzirmeniz olacaktır. En güzel ilaç ise anne sütüdür.
Bebek sarılık olmuş ise onu çok sık beslemelisiniz. Saat başı, maksimum iki saat ara ile emzirmelisiniz. Çünkü ne kadar çok beslenir ise sindirim yolu ile o kadar çabuk sarılığı atacaktır.
Bebek Sağlığı ile ilgili daha fazla içeriğe erişmek için TIKLAYIN.
